Blender

Powstanie Blendera

Blender powstał jako narzędzie autorskie w studiu animacji NeoGeo. I jako narzędzie powstałe dla własnych potrzeb miał niestandardowy interfejs. Firma prosperowała dobrze ale główny programista czuł się niespełniony samym przypływem gotówki. Dlatego jako odprysk NeoGeo powstała firma NaN (Not a Number) w 1998 r.. Blender stał się programem shareware, darmowym do użytku niekomercyjnego – zyski NaN pochodziły z udzielanego wsparcia technicznego i sprzedaży dodatków (drukowane podręczniki, płytki CD a nawet koszulki).

Akcenty amigowe

Firma NeoGeo – w której powstał Blender jako narzędzie pracy – ma amigowe korzenie.

Twórca i główny programista Ton Roosendaal stworzył w 1989 r. na Amigę program typu ray tracer o nazwie Tracer. A Amigi były używane w NeoGeo do tworzenia projektów.

Więcej o tym można poczytać w wywiadzie z nim (GFX 4/99 – niżej fragment)

„Rozpoczęliście pracę jako firma pracująca na Amigach. Kiedy zdecydowaliście się zmienić platformę i wykorzystać system Unix?

Zakochałem się w Amidze w 1986 roku. Był to pierwszy moment, w którym grafik (którym byłem i wciąż jestem) mógł tworzyć interesujące prace z użyciem komputera. Niemalże równocześnie zafascynował mnie komputerowy rendering i animacja. Kiedy razem z przyjacielem stworzyliśmy pracujące na Amigach studio o nazwie NeoGeo, wiedziałem już, że są inne równie fantastyczne komputery pozwalające na tworzenie grafiki trójwymiarowej… Silicon Graphics! W 1991 roku było wyraźnie widać że Amiga osiągnęła szczyt swoich możliwości. Mieliśmy wtedy za sobą kilka udanych projektów programistycznych, jednak jedyną możliwością na poszerzenie horyzontów i poważną pracę w 3D był zakup silikona. Nabyliśmy więc wtedy pierwszą naszą maszynę ze znakiem SGI, ale wystarczyło nam pieniędzy jedynie na sam system i kompilator C. To była bezpośrednia przyczyna powstania Blendera. Stało się tak, ponieważ mieliśmy ograniczone zasoby finansowe, jak również dlatego, że chcieliśmy być traktowani poważnie przez konkurencje na rynku 3D.

Kiedy zaczęliście myśleć o stworzeniu własnego oprogramowania?

W czasach świetności Amigi na rynku znajdowało się parę przydatnych programów. Jednak żaden z nich nie spełniał naszych oczekiwań, więc już wtedy zaczęliśmy pisać drobne programy rozszerzające ich możliwości. Jednak ciągle modelowaliśmy używając Sculpt 4D na Amidze. Ceny oprogramowania dla Silicon Graphics były tak ogromne, że właściwie nie mieliśmy wyboru (…)”

Precedens Blendera

Po upadku firmy NaN (2002 r.) Blender stał się darmowy – ale nie za darmo.

Program obecnie jest na licencji GPL – został kupiony za zebraną (w ciągu zaledwie 7 tygodni) kwotę 100.000 euro. Założono Blender Foundation która zajmuje się rozwojem programu.

Jest to jakiś przykład dla amigowców – rzeczy pozornie niemożliwe do zrobienia od podstaw – da się przeforsować zbiórką pieniędzy.

Blender na Amidze

Wersja na amigę przygotował Andy Broad. Pierwsza – oznaczona numerem 2.48a – ukazała się w styczniu 2010 r. Wymagała posiadania systemu AmigaOS w wersji 4.1.1 oraz MiniGL 2.2 i Pythona (dołączony do archiwum z programem).

Kolejna to 2.48.3 (czerwiec 2011 r.). Poprawki autora dotyczyły optymalizacji pozwalających korzystać z programu na konfiguracjach o mniejszej ilości pamięci RAM („klasyk”) czy karty graficznej (AmigaOne mikro).

Kolejne poprawki są również drobne i nie ma sensu rozpisywać się na ich temat. Z racji zainteresowań autora (jest także muzykiem) najnowsze dotyczą np. obsługi dźwięku.  Tzw. changelog jest przy opisie programu do pobrania – i na stronie autora, i na OS4Depot.

Aktualna wersja amigowa to 2.48.7 i jest zapóźniona w stosunku do wersji na pozostałe wiodące platformy (Windows/Linux/MacOS X) – 2.78a. Są to bardzo duże różnice, obejmujące zarówno funkcje jak i interfejs użytkownika. Blender 2.48 to są okolice 2008 roku.

Amigowa wersja jest nieoficjalna – nie ma jej na stronie blender.org ani na liście deweloperskiej. Trudno powiedzieć kiedy ukaże się kolejna znacząca odsłona programu. Nie ma jednak to tak wielkiego znaczenia gdyż jego możliwości nawet w tej starszej wersji zadowolą profesjonalistów.

Idea pracy z programem

U podstaw leżały:  nienachodzące na siebie okna, brak zbędnego zagnieżdżania funkcji, „oszczędność” klikania z maksymalnym wykorzystaniem skrótów klawiaturowych. Interfejs jest wydajny ale niestandardowy, choć od wersji 2.50 zaczął się przeobrażać w normalnym kierunku. LightWave czy Maxon Cinema 4D to jednak nie jest, trzeba się przyzwyczaić do sposobu obsługi.

Pierwsze kroki

Proponuję zacząć od wczytywania dostępnych projektów, ich renderowania, zapoznaniem się z menu. Tworzenia prostych obiektów i scen (np. sześcian z rzuconym nań oświetleniem, napis Amiga, boing).

Na dłuższą metę dochodzenie do wszystkiego metodą prób i błędów jest mało efektywne. Na szczęście istnieje literatura w języku polskim do Blendera. Podręczniki są do różnych wersji programu i trzeba to wziąć pod uwagę. Kilka pozycji wydało wydawnictwo Helion – można na ich stronie pobrać fragmenty w *.pdf.

Istnieje też wiele darmowych samouczków w formie filmików – wystarczy wpisać na YouTube w wyszukiwarkę „blender 2.48 tutorial”.

Ogólnie materiałów do nauki jest dużo, bo Blender jest popularny. Warto opanować solidnie podstawy by wziąć się za modelowanie.

Oprócz samouczków w internecie są dostępne gotowe obiekty. Też warto z tego korzystać zamiast mozolnie tworzyć wszystko od zera – przy tworzeniu złożonych scen jest to strata czasu.

Linki powiązane z artykułem

http://os4depot.net/?function=showfile&file=graphics/raytrace/blender.lha – aktualna wersja do pobrania z OS 4 Depot

http://www.broad.ology.org.uk/amiga/blender/ – (jęz. ang.) strona autora amigowej wersji

http://www.broad.ology.org.uk/amiga/blender/arexx_python.html– (jęz. ang.) przykłady hybrydowych skryptów Python/ARexx we współpracy z programem ImageFX

http://helion.pl/search?qa=&wsprzed=1&wprzyg=1&serwisyall=1&szukaj=blender – oferta książek o Blenderze wydawnictwa Helion

http://www.blender.pl/cpg/thumbnails.php?album=1 – galeria projektów na Blenderowni (polska strona Blendera)

https://www.blender.org/support/ – oficjalna strona Blendera