Podsumowanie 2014

Kolejny rok, obsuw i niespełnionych nadziei. Pojawiły się jednak tzw. konkrety więc na szczęście jest o czym napisać.

System

Zapowiedziane zbiorcze Update 7 w postaci bootowalnej płytki CD dla wszystkich platform miało swój finał w postaci Amiga OS 4.1 Final Edition.

Nie jest to jednak to o czym była mowa – CD nie jest uniwersalny, znów jest podział na wersje dla starych AmigaOne, nowych AmigaOne i SAM, starych SAM, Pegasosów, Amigi i AmigaOne X1000. Zastanawia mnie sens utrzymywania takich rozdzielnych dystrybucji. Ograniczenie piractwa? Nie sądzę, wstępne szacunki zamówień wskazują na to, że wersja dla Amigi „klasycznej” ma więcej nabywców niż pozostałe razem wzięte. I tu jakoś nikt nie boi się piracenia. Dla otrzymania rozeznania ilu użytkowników jest „aktywnie wspierających daną platformę”? Może, ale znów – dane pewnie nigdy nie zostaną podane do wiadomości publicznej.
Troszkę kontrowersji jest wokół tego że jest to sprzedanie jakby drugi raz wersji 4.1. Jak to wytłumaczyć – że niby wcześniejsza wersja 4.1 (6 lat temu) nie była finalna? Nie, tu chodzi o to że numerek 4.2 jest zarezerwowany dla systemu z obsługą wielu rdzeni procesora.

Najnowsza odsłona AmigaOS nie zawiera żadnych znaczących nowości. Jest lepsza obsługa pamięci rozszerzonej (z której skorzystają także właściciele pamięci do 2 GB RAM), lepsza konsola poleceń, nowe funkcje Intuition, poprawki do DOS-a i Workbencha, nowa biblioteka graficzna, zaktualizowany port Pythona, oraz nowe grafiki i ikonki od Martina Metza.

Zważywszy na niską cenę (125 zł w przedpłacie) Amiga OS 4.1 Final należy traktować w kategorii wygody (brak konieczności przy reinstalacji systemu przechodzenia przez 6 update); także warto docenić wielką rolę  popularyzatorską o czym niżej.

 

W kategorii „System” muszę wspomnieć o emulacji. Emulator WinUAE wraz z wersją 3.0.0 osiągnął obsługę PPC co jest krokiem milowym.

Jeszcze do niedawna obawiałem się tego, uważając że możliwość emulacji Amigi PPC „zabija” rynek sprzętu PPC w kontekście komputera AmigaOne i SAM. Możliwe że się myliłem, że to jest ważny krok dla popularyzacji AmigaOS w najnowszej odsłonie, nasza wielka szansa.

Hyperion zdaje się nie wyrabiać na żadnej płaszczyźnie. Pomijając obsuwy, w sierpniu można było poczytać na Execu wywiad z Mariuszem Danilewiczem odpowiedzialnym za polskie tłumaczenia systemu. Wynika z niego jednoznacznie że z Hyperionem współpracuje się źle.

Właściwie to nie wiadomo co myśleć o Hyperionie, gdy płytka CD z najnowszą wersją systemu dla Amiga 3000 może służyć tuż po kupnie za podstawkę pod kubek z kawą, bo system nie da się zainstalować – zawiera literówkę w pliku instalatora zgłoszoną kilka lat temu… (tak, poprzednia wersja systemu miała ten sam błąd).

Sprzęt

ACube zawiodło, po zapowiedziach współpracy z A-Eon („One Vision”, 14.12.2013) oczekiwaliśmy następcy SAM 460. To był nasz błąd. Ogłoszony „File 3” (25.10) był ponurym żartem. Piszę o wypuszczeniu SAM 460 rc. Komputer okrojony (rc=reduce cost) dla podtrzymania oferty sprzętowej „low-end”? Przypomnę że SAM 460 miała premierę w 2010 r. – 4 lata temu!
Współpraca („One Vision”) miała przełożenie jedynie na dostarczenie nabywcom SAM 460 rc sterowników karty graficznej w wersji Lite (brak wsparcia kompozycji obrazu, maksymalna rozdzielczość 1024×768). To było (6.12) słabe dopełnienie tej groteski.
Czy to są dobre pomysły na rozwój? Kierunek może tak, realizacja beznadziejna.

A-Eon też się nie popisał w kwestii sprzętowej. Permanentne obsuwy to tradycja tej firmy. Z drugiej strony A-Eon podjął kilka śmiałych działań, o czym będzie dalej.

O ile wchodząc w temat (2009 r.) byłem pełen entuzjazmu, o tyle teraz jestem znużony tym czekaniem na wszystko. Czekanie jak czekanie, ale to poczucie że środowisko się ciągle kurczy i kurczy… Da się odczuć że osób zainteresowanych dalszym rozwojem Amigi jest coraz mniej.

Ponieważ Trevor Dickinson oprócz prowadzenia swojego bloga zadbał o to by środowisko było informowane o poczynaniach, i robi to w eleganckiej formie (newsy ukazują się na stronie firmowej w postaci ulotek w PDF), pozwolę sobie tu je wypisać:

8.01 – ogłoszenie wyniku plebiscytu wśród amigowców, wybrana nazwa dla Cyrusa – AmigaOne X5000
Płyta Cyrus dostarczona do pierwszych betatesterów z opóźnieniem (ponad pół roku) w stosunku do pierwotnych założeń. Przypomnę że finalna wersja płyty była pokazana na AmiWest 2013 czyli rok temu, a główna partia płyt dla betatesterów gotowa do wysyłki 12.10.2014 r… Gdzie tam jeszcze droga do nabywcy… Sierpień 2015 to mój typ na najbardziej optymistyczny wariant, kiedy to AmigaOne X5000 może być dostępna. Niestety okazało się że nie będzie to komputer „średniego segmentu rynku” a bezpośredni następca X1000 także cenowo.

27.03 – sterowniki kart Radeon wychodzą z fazy beta, obsługiwane są modele od X1300 do 7000
No tak, jest to istotna wiadomość, czekamy teraz na gry które potrafią wykorzystać ten sterownik.

14.06 – A-Eon staje się dystrybutorem DvPlayer
Ten odtwarzacz był dodawany w okrojonej wersji do systemu. Jego rozwój stał w miejscu, może teraz coś się odmieni.

12.06 – przejęcie Amiga.org http://www.amiga.org

Trudno mi wskazać jaki był cel tego przejęcia, mam nadzieję że nie jest to ograniczenie wolności wypowiedzi. W sumie skoro Hyperion ma swoje forum, to czemu A-Eon miałby nie mieć, a po co tworzyć nowe jak można przejąć znany i uznany portal.

25.10. – wieści a AmiWest 2014
Tu wysyp świeżości

AMIStore
Czyli sklep online z oprogramowaniem, na wzór AppStore.

Początki słabe, niedopracowany program obsługujący a oferta bardzo biedna. Ale to niewątpliwie śmiały krok, takie wejście w czasy współczesne.

CANDI
Workbench Composite Animated Destop Images. Ożywienie pulpitu poprzez animacje.

Wydaje się być zasobożerne, ale efekt jest naprawdę niezły, bardzo odświeżyło to Workbencha.

Radiance
Pół roku wcześniej wiadomo było tylko tyle że chodzi o program graficzny

Wyszedł z tego „bundle pack”, którego zadaniem jest pokryć potrzeby użytkowników w obszarze programów użytkowych. Należy spodziewać się raczej ulepszonych programów już istniejących niż stworzenia nowych, niemniej jest to znaczący krok do przodu.

Na tę chwilę Radiance zawiera sterowniki RadeonHD 2.4, odświeżone wersje odtwarzaczy Mplayer, DvPlayer lite, Workbench CANDI, moduł fraktali do Sketchblocka, PPaint 7.3 oraz rożne obrazki, dźwięki i ikonki.

Sentinel X-Looger
Zapowiedziana została karta do X1000 korzystająca ze slotu Xorro. Karta do debugowania – kilka lat po wypuszczeniu tego komputera, mającego zresztą port szeregowy – produkt dla nikogo tak naprawdę. I piszę o produkcie którego jeszcze nie ma w sprzedaży. Mam nieodparte wrażenie że powstaje tylko po to żeby tego gniazda użyć, żeby pokazać nabywcom w pełni wykorzystanie sprzętu. X1000 jest do dziś komputerem nie do końca oprogramowanym, i to rok po upłynięciu okresu gwarancyjnego, to jest chyba bez precedensu w świecie komputerów.

Przejęcie AmigaWorld http://www.amigaworld.net

To jest zastanawiające, jakby wykupienie jednego portalu to było za mało.

Prisma Megamix
Sprzętowy dekoder mp3, określenie „karta dźwiękowa” byłoby tu na wyrost. Niemniej cieszy że A-Eon nie odcina się od rzeszy fanów starszych modeli Amigi i potrafi dla nich coś wyprodukować.

27.11 – Personal Paint
Kojarzycie ten widok? Program-legenda, powstały ponad 20 lat temu.

Wkrótce po przejęciu ukazała się wersja 7.3. Nowości to przepisanie pod PPC i wzbogacenie o drobne usprawnienia (np. nowe „brushe”). Mam nadzieję że nowe funkcjonalności nie będą skutkować zepsuciem interfejsu, i pójdą w istotnym kierunku.

12.12 – Alladin 4D
Również stary program do grafiki 3D, krytykowany za słaby renderer. Rozwój na Amidze zakończył się na wersji 5.x

Numerek wyżej była wersja dla Apple. Ponieważ A-Eon nabył prawa do rozwijania kodu źródłowego jest nadzieja że już na start będzie to lepsze od ostatniej amigowej wersji.  Nie jest to z pewnością program klasy Lightwave, ale będzie cennym uzupełnieniem Radiance.

Sam system newsów na stronie A-Eon (te PDF) jest wyjściem naprzeciw oczekiwaniom takim osobom jak ja. Swego czasu dostawałem newsletter na e-mail który urwał się z powodu „bez powodu” (ostatni był w marcu 2012). Informacje zostały zawężone do posiadaczy X1000. Powstała kasta „lepszych” amigowców wspieranych oddzielnie. Teraz tego już nie ma (pomijając grupę betatesterską z wiadomych względów).

Pozostałe nowości w oprogramowaniu

Programy użytkowe

Na pewno ważnym wydarzeniem jest ukazanie się DigiBooster Pro 3, programu typu Tracker do tworzenia modułów muzycznych. Pamiętam swoje zażenowanie gdy na poprzednim AmigaWest prelegent nie mogąc wydukać poprawnie nazwiska autora, skwitował „z Polski”. Mam nadzieję że praca Grzegorza Kraszewskiego zostanie doceniona, bo program jest dopracowany. Jest polska lokalizacja, wtyczki, odtwarzacz modułów na inne platformy, mamy też za sobą aktualizację.

SketchBlock czyli program malarski dorobił się płatnej wtyczki do fraktali.

Ostatnia darmowa wersja Sketchblocka to 2.6, aktualna to 2.8 rozprowadzana jako „lite” (część pakietu Radiance). Autor przymierza się do wydania wersji 3 Proffessional. Jest to pozytywny przykład jak stworzyć w rozsądnym jak na amigowe realia czasie (Andy Broad pierwsze linijki kodu pisał jesienią 2011 r.) dobry, rozwijany w normalnym tempie program, od zera.

Bardzo istotnym acz zapomnianym „newsem” jest wznowienie sprzedaży programu Hollywood. W tym roku program wzbogacił się o wtyczki do odczytu animacji YAFA, modułów DigiBoostera i AHX. Opublikowano też dokumentacje do programu i MUI Royale. Wreszcie ukazał się odtwarzacz na wszystkie wiodące platformy.

Inne programy to głównie aktualizacje: NetSurf i Odyssey Web Browser, AmigaAMP, klas MUI, MPlayer i MPlayer-GUI. Rozwijany jest Directory Opus 5.9, plus to co wcześniej wymieniałem przy okazji ruchów A-Eon.

Gry

Od Huno to w większości porty: poprawione Frogatto, Super Mario War, Zelda Solarus DX i Zelda Solarus XD oraz nowe Zelda ROTH Jumper, Gish, Hocoslamfy, Gnu vs zombie rotten Tomatoes, Gemgem, Titrus, Smokin’Guns i Urban Terror. Inne produkcje pozostałych autorów – nowa wersja ScummVM, Ask Me Up XXL.

Programów i gier z pewnością było trochę więcej, ale nie zapadło mi w pamięci nic istotnego. Spodziewam się jedynie „na dniach” tradycyjnych aktualizacji klientów pocztowych: YAM i Simple Mail. Niepokoi mnie brak jasnych widoków na nowoczesną i rozwijaną przeglądarkę internetową.

Nasze polskie podwórko

Polskie strony amigowe

Aktywność moja i Pekdara prawie zanikła. Exec walczy o popularność, sporo artykułów, jeszcze więcej newsów, ostatnio nawet ciekawe konkursy. Pobłażliwe podejście do trolowania dla oglądalności portalu to jednak nie jest właściwy kierunek.

Strona i forum Mufy czyli amigaone.pl działa w swoim, dobrym tempie. Ukazują się nowe artykuły i prezentacje wideo, niemniej forum jest pustawe. Mimo zakładania nowych tematów udziela się tam dosłownie garstka. Tu akurat jest sytuacja podobna jak na Execu – z racji zorientowania na użytkowników AmigaOS 4.x tych osób musi być mniej, i to będzie trudno przeskoczyć.

PPA bez zmian. Ciągle główny portal dla amigowców w Polsce. Po częściowej kompromitacji konkursu blatów na szczęście były też inne, organizowane przez odpowiedzialne osoby. Takim był konkurs grafiki 3D (gdzie finalne prace „wylądowały” na okładce pisma PPA jak za dawnych lat „Bajtka”), i takie są konkursy modułów muzycznych (te ostatnie mają już kilka edycji za sobą). To są rzeczy za które należy się pochwała. Wspieranie wykorzystania komputera Amiga dla twórczych celów to jest to czym powinna być istota forów amigowych. Dosyć aktywny jest wątek raytracingu. Czyżby czas memłania i polemik zbliżał się ku końcowi? Mam taką nadzieję.

Udało się utrzymać wydawanie papierowego PPA w tempie poprzednich lat (3 numery na rok), a nawet zwiększyć nakład ze 100 do 120 egzemplarzy. Niemniej brak chętnych do pisania jest widoczny, a tematyka drepta wkoło wielokrotnie opisywanych gier i starych Amig.

Wyrasta konkurencja w postaci pisma wydawnictwa AIBB – Amigazyn to prawdziwa niespodzianka. Może nie tyle pojawienie się co jakość. Pismo jest większe objętościowo i lepiej wydane niż PPA. Mocne wejście, numer pierwszy z dołączaną dyskietką, absolutne zaskoczenie zdobyć się na taki gest w 2014 r.,

To nie znaczy że tematyka zamyka się wkoło klasyka (w numerze pierwszym jest jak widać po okładce np. o programie Hollywood). Jest ciekawie, a osób chętnych do współpracy coraz więcej. Znany jest nakład, 500 egz., czyli jest to pismo już popularne.

Wydawnictwo AIBB to w zasadzie Adam Zalepa, autor tak znanych książek jak „Amiga od A do Z”. Ubiegłoroczny „AMIGA OS 3.1 – tom 1” został wyprzedany w całości i konieczny był w tym roku dodruk. Na jesieni ukazał się tom 2, na marzec przyszłego roku planowane jest wydanie tomu 3 (o historii Amigi).

Jest zapotrzebowanie na literaturę jak widać, a to że może być zaspokojone cieszy podwójnie.

W zeszłorocznym podsumowaniu pisałem o amigowej telewizji retro. Nie wypaliło to z kilku powodów. Po pierwsze łącze siadało (kiepski hosting) przy uruchomieniu więcej jak 3 kamerek. Po drugie – nie było organizacji spotkań, wielokrotnie wchodziłem i nie zastawałem nikogo oprócz samotnego admina AFK, i pewnie tak samo miało wiele osób. Pomysł dobry, realizacja – w sumie też, brakło dopracowania. Szkoda, było to naprawdę niezłe, może jeszcze kiedyś to wróci.

Pustka po „ami tv” została wypełniona przez AmiWigilia. Nazwa nawiązuje do amigowych spotkań, w tej odsłonie jest to podcast na którego realizację porwał się radzik. Opiera się na wywiadach z ludźmi znanymi w amigowym światku. Dotychczas ukazało się 4 odcinki, na dniach jest piąty, i wygląda na to że projekt nie padnie.

Podsumowanie

Mijający rok oceniam pozytywnie. Sprzętowo nie zaskoczył, ale wreszcie widoczny jest wyraźnie zarysowany kierunek działań. Lepsza komunikacja ze społecznością, strategiczne przejęcia i konkretne plany rozwoju programów.

Zważywszy że „klasykowcy” nie mają co liczyć na nowe dopałki szybsze jak z procesorem 030, NatAmi umarło, a miłośnicy MorphOS-a pozostają ze starzejącym się sprzętem – perspektywy dla sympatyków AmigaOS 4.x nie są złe. Czekamy na 2015, rok premiery AmigaOne X5000, LibreOffice i nowych wersji lubianych programów.